Có 4 nguyên nhân chính khiếnhệ thống ngân hàng, không thể cho vay tốt khi mà lải suất cho vay đãxuống dưới 15%. Khi mà theo thông tin trên các phương tiện truyền thôngrằng đầu vào quá dư dả.
1. Từ khủng hoảng sức mua hiện nay. Khủng hoảngsức mua là doanh nghiệp không bán được hàng vì người mua đã không cònđủ tiền để mua. Hàng hoá do doanh nghiệp sản xuất số lượng vẫn phùhợp với nhu cầu tiêu dùng. Nhưng người tiêu dùng không còn tiền vàmức tích luỹ dự phòng khủng hoảng tăng cao nên người mua hạn chế rấtnhiều trong chi tiêu. Hệ quả khủng hoảng là hàng tồn kho trên diệnrộng. Với lượng hàng tồn kho như vậy, nếu có cho doanh nghiệp vay,thì họ cũng không dám vay, vì chẳng ai dám chắc tiếp tục sản xuấtthì có bán được hàng hay không. Nếu cần vay trong giai đoạn này, doanhnghiệp vay để trả lương hoặc chi phí để không đi đến con đường phásản hoặc giải thể.
2. Lãi suất 15%, tuy đã giảm nhưng vẫn còn quácao. Những doanh nghiệp hiện còn đang tồn tại hoặc đang cố tồn tạiđều ý thức rằng, muốn bán được hàng phải giảm giá bán. Việc giảmgiá bán dưới nhiều hình thức như hạ giá, khuyến mãi. Trong một hoạtđộng kinh doanh thông thường mức lợi nhuận bình quân một năm khoãng 15%được xem là quá tốt. Nếu doanh nghiệp nào có đủ vốn để hoạt động(thông qua chứng khoán, hoặc cổ đông), vốn vay chỉ đáp ứng nhu cầutình huống khẩn cấp như nhập hàng, thanh toán công nợ, trả lương khichưa đến hạn kỳ thanh toán, thì mức vay 15% còn có khi chịu đựngđược. Nay toàn bộ vốn doanh nghiệp nằm trong hàng tồn kho, tìm kiếmthêm nguồn vốn mới trong thị trường chứng khoán, trong kênh đầu tư tàichính là điều khó khăn, thì việc vay toàn bộ vốn cho hoạt động sảnxuất kinh doanh tại ngân hàng với mức lãi suất 15% thì giá bán chỉcó tăng chứ không thể hạ.
3. Ngân hàng vốn dĩ là một trong những công cụđiều tiết vốn cho nền kinh tế. Trong hoạt động kinh tế thông thườngnền kinh tế như bề mặt của mặt đất, địa hình lồi lõm, cao thấp bấtthường. Chổ lõm là nơi cần vốn, chổ cao là nơi chống trời. Khôngphải cứ doanh nghiệp lớn mới cần vốn và cũng không phải doanh nghiệplớn mới thúc đẩy được nền kinh tế phát triển. Mà trái lại doanhnghiệp vừa mới là nơi thúc đẩy nền kinh tế thông qua việc lắp đặtnhững nhông xe vào giữa các doanh nghiệp lớn, khiến nền kinh tế vậnhành được trơn tru. Khi nền kinh tế phát triển tốt, các doanh nghiệplớn sẽ là đầu tài kéo theo các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Nhưng khinền kinh tế đi vào khủng hoảng, các doanh nghiệp lớn dừng lại, phảicần có doanh nghiệp vừa và nhỏ để kết nối và lắp đầy vào nhữnglổ hổng do doanh nghiệp lớn tạo ra. Phân bổ nguồn vốn vay trong giaiđoạn này phải phân bổ vào doanh nghiệp vừa và nhỏ mới hợp lý. Doanhnghiệp vừa thường là một mắt xích trong một dây chuyền, cứu đượcmột doanh nghiệp vừa là cứu cả dây chuyền. Vả lại vốn cho một doanhnghiệp vừa thấp hơn nhiều so với một doanh nghiệp lớn, với từng sốvốn đó, có thể cứu được nhiều doanh nghiệp vừa hơn là cứu một doanhnghiệp lớn. Nhưng hệ thống ngân hàng của ta chỉ chăm vào các doanhnghiệp lớn. Quản trị về khách hàng của hệ thống ngân hàng có vấnđề. Do tỉ lệ chênh lệch giữa tiền gửi và tiền vay cao, ngân hàng gầnnhư có khuynh hướng lấy tiền gửi cho đi vay và vì thế tạo ra lợinhuận. Chính động thái này, khiến khách hàng co cụm về những doanhnghiệp có khả năng vay. Trong khi thực ra lợi nhuận chính của hệthống tài chính là đầu tư. Đầu tư tài chính mang lại một khoản lợinhuận bao giờ cũng cao hơn chênh lệch lải suất, nhờ đó ngân hàng mớicó thể giảm lải suất tiền vay mà không ảnh hưởng đến lợi nhuận.Ngân hàng bây giờ không kiếm khách hàng để đầu tư mà chỉ tập trungtìm kiếm khách hàng muốn vay nợ. Khi khách hàng không dám vay nợ ngânhàng không thể kiếm được khách đầu ra nào khác.
4. Quản trị khách hàng có vấn đề vì sao, vìquản trị rủi ro quá kém. Cho vay là chấp nhận rủi ro, đầu tư làchấp nhận rủi ro lớn hơn nhiều. Lớn thuyền thì lớn sóng. Lợi nhuậntốt hơn thì rủi ro đầu tư cao hơn. Không chấp nhận rủi ro, cho vay cònkhông được chứ nói chi đến đầu tư. Mà lổi này do quản lý nhà nước.Liên tục yêu cầu ngân hàng tăng vốn, khiến mỗi ngân hàng trở thànhmột võ sĩ Summo, quá khổ. Hoạt động ngân hàng hiện giờ như là mộthoạt động hỗ lốn, gọi là kinh doanh tài chính tổng hợp, đâu có lờithì đầu tư. Ngân hàng không chuyên ngành, không cán bộ chuyên trách trêntừng lãnh vực sản xuất làm sao đối diện với rủi ro trong đầu tư kinhdoanh. Ngân hàng và hệ thống tài chính quốc gia mà không quản trịđược rủi ro để không dám đầu tư hoặc cho vay kinh doanh thì nền kinhtế chết chắc.
Nguyên nhân 1 là nguyên nhân khách quan trên thịtrường, nguyên nhân thứ hai một nửa là thị trường, một nữa là do ngânhàng. Nguyên nhân 3,4 là hoàn toàn do chủ quan ngân hàng.
Tin xấu là sửa sai cho những nguyên nhân trênphải có thời gian. Nhưng tin tốt là ngân hàng không phải là nguyên nhânchính cho cuộc khủng hoảng sức mua hiện nay. Muốn giải quyết đượckhủng hoảng phải giải quyết được nguyên nhân thứ nhất mà đó làngoài tầm với của hệ thống tài chính. Trong thời gian chính phủ xửlý sức mua (cân đối cung cầu trong sức mua), hy vọng hệ thống ngânhàng sẽ giải được hai bài toán về quản trị khách hàng và quản trịrủi ro. Phần cung và cầu trong sức mua tuy cân đối, nhưng cung cầu cógặp nhau hay không là nhờ sự điều tiết của hệ thống tài chính màdẩn đầu là hệ thống ngân hàng.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét